لوله و اتصالات

✅ لوله و اتصالات چیست؟
لوله و اتصالات مجموعه‌ای از اجزای ضروری برای انتقال سیالات (آب، گاز، فاضلاب، بخار و…) در سیستم‌های ساختمانی، صنعتی، کشاورزی و تأسیسات هستند.
لوله وظیفه‌ی حمل سیال را دارد و اتصالات (Fittings) وظیفه‌ی تغییر مسیر، انشعاب، اتصال، کنترل یا مسدودسازی جریان را بر عهده دارند.

📦 انواع لوله‌ها بر اساس جنس
نوع لوله ویژگی‌ها کاربرد
پلی‌اتیلن (PE) سبک، مقاوم به خوردگی آبیاری، گاز، فاضلاب
پلی‌پروپیلن (PP) مقاوم به دما و فشار لوله‌کشی آب سرد و گرم
PVC ارزان، سبک فاضلاب، زهکشی
UPVC بدون پلاستیسایزر آب شرب، فاضلاب
گالوانیزه فلزی، زنگ‌زننده سیستم‌های قدیمی آب
استیل (Stainless Steel) بسیار مقاوم، ضد زنگ صنایع غذایی، دارویی، نفت و گاز
چدنی مقاوم اما سنگین فاضلاب شهری
مس (Copper) رسانا، ضدباکتری آب شرب، سرمایش و گرمایش

🔩 انواع اتصالات لوله‌کشی
اتصالات رایج:
زانویی (Elbow): تغییر جهت (90 یا 45 درجه)

سه‌راهی (Tee): ایجاد انشعاب

چهارراهی (Cross): ایجاد چند انشعاب

مغزی و بوشن: اتصال دو لوله

درپوش یا کورکن: مسدودسازی مسیر

فلنج (Flange): اتصال لوله به شیرآلات و تجهیزات صنعتی

کپ (Cap) و کاهنده (Reducer): تغییر سایز

🔧 روش‌های اتصال لوله و اتصالات
جوشی (Hot Welding) – برای پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن

چسبی (Solvent Cement) – مخصوص PVC و UPVC

رزوه‌ای (Threaded) – فلزی و برنجی

فشاری (Compression) – لوله‌های چندلایه یا مسی

فلنجی – در تأسیسات صنعتی و فشار بالا

📐 سایزبندی لوله‌ها
بر اساس قطر داخلی (ID) یا قطر خارجی (OD)

در سیستم‌های اینچی (inch) یا میلی‌متری (mm)

سایزهای رایج برای آب: 20، 25، 32، 40، 50، 63 میلی‌متر

سایزهای صنعتی ممکن است تا 400mm یا بیشتر نیز برسند

✅ کاربردهای لوله و اتصالات
ساختمان‌سازی: لوله‌کشی آب، فاضلاب، تهویه مطبوع

کشاورزی: آبیاری قطره‌ای، انتقال آب

صنعت نفت و گاز: انتقال گاز، بخار و مواد شیمیایی

صنایع غذایی و دارویی: انتقال مایعات بهداشتی

تأسیسات شهری: فاضلاب، زهکشی، انتقال آب شرب

🛠️ نکات مهم در انتخاب لوله و اتصالات
فشار کاری سیستم (bar)

دمای سیال

نوع سیال (آب، اسید، بخار، گاز و…)

استانداردها و تاییدیه‌ها (ISO, DIN, ASTM, ISIRI)

مقاومت به خوردگی، ضربه یا نور خورشید

قیمت و قابلیت دسترسی

🔍 برندهای معتبر در بازار ایران
پلی ران (Polyran)

یاس گلپایگان

سپاهان

نیوپایپ

آذین لوله

آرم پایپ

ایزوپایپ

وحید، پوش فیت نیوفلکس (در حوزه فاضلاب)

❓سوالات متداول (FAQ)
🔹 فرق بین UPVC و PVC چیست؟
UPVC فاقد مواد نرم‌کننده است، بنابراین برای سیستم آب شرب مناسب‌تر است و مقاوم‌تر.

🔹 لوله پلی‌اتیلن یا پلی‌پروپیلن؟
پلی‌اتیلن برای دفن در خاک و فشار بالا بهتر است، پلی‌پروپیلن برای لوله‌کشی آب سرد و گرم داخل ساختمان مناسب است.

🔹 بهترین لوله برای آب شرب چیست؟
پلی‌پروپیلن یا لوله‌های مسی و پنج‌لایه با تأییدیه بهداشتی.

✍️ جمع‌بندی
لوله و اتصالات ستون فقرات هر پروژه‌ی تأسیساتی، ساختمانی و صنعتی هستند. انتخاب صحیح نوع، سایز، جنس و روش اتصال آنها تأثیر مستقیم بر عملکرد، ایمنی و عمر سیستم دارد. قبل از خرید، حتماً نیاز فنی، محل استفاده و استانداردها را بررسی کنید.